De EU neemt actie tegen de plastic soup
Met een ruime meerderheid stemde het Europees Parlement in oktober 2018 in voor een verbod op wegwerpplastic vanaf 2021. Met het verbieden van veelgebruikte artikelen die teruggevonden worden op stranden in de EU en daarbuiten heeft de set maatregelen als doel om te voorkomen dat er nog meer plastic afval de rivieren, zeeën en oceanen instromen. Op 3 juli 2021 treedt de regelgeving in werking.
Uit onderzoek is gebleken dat de instroom van plastic in de oceanen voor 70% bestaan uit tassen, verpakkingsmateriaal, sigarettenfilters, ballonstokjes en drankflesjes. Daarnaast zijn er op menig strand blauwe, groene en oranje touwtjes van visnetten te vinden. Kunststoffen worden niet afgebroken door de natuur, maar plastic brokkelt wel af in microplastic. Vissen en ander zeedieren zien dit als voedsel aan en zo komt plastic in de voedselketen terecht.
De 10 wegwerpplastics die op stranden worden gevonden vormen samen 43% van het zwerfafval in zee. Vistuig is nog eens 27%.
Single Use Plastic richtlijn
Daarom richtig de SUP regelgeving zich kunststof producten die voor eenmalig gebruik zijn. Denk hierbij aan o.a. wattenstaafjes, plastic bestek bordjes, ballonnen en drinkbekers.
De Europese Commissie heeft de SUP-richtlijn opgesteld om wegwerpplastic in zee tegen te gaan. Alle EU-lidstaten zijn deze richtlijn nu aan het opnemen in hun wetgeving nu de de onderhandelingen over deze richtlijn tussen de Europese milieuministers en het Europees parlement zijn afgerond. In Nederland gaan de nieuwe regels over single use plastics per 3 juli 2021 in.
Met een breed gedragen besluit om de plastics voor eenmalig gebruik te weren op de interne markt wordt een belangrijke stap gezet in de vermindering van het gebruik.
Maatregelen uit de SUP-richtlijn
De belangrijkste maatregelen uit de SUP-richtlijn voor 2021 zijn:
- Lidstaten moeten zorgen voor minder gebruik van plastic on-the-go verpakkingen (zoals drinkbekers en voedselcontainers);
- Er komt een verbod op bepaalde plastic wegwerpproducten. Bijvoorbeeld plastic bordjes, plastic bestek, plastic roerstaafjes en rietjes;
- Er komt een voorschrift op hygiëneproducten (zoals vochtige doekjes, tampons en maandverband), tabaksproducten en drinkbekers. Hierop staat in welke soort afvalbak thuishoort na gebruik. Ook staat er informatie op over de kunststoffen in het product en welk gevolg dit heeft op het milieu;
- Producenten worden verantwoordelijk voor (zwerf)afval van een aantal van hun producten. Dit gaat over o.a. drank- en voedselverpakkingen, drinkbekers, lichte plastic tassen, vochtige doekjes, tabaksproducten (met filters), ballonnen en vistuig. Producenten moeten onder meer zorgen voor de inzameling, het vervoer en de verwerking van die plastic producten. En voor bewustwording van de consument;
- De overheid gaat consumenten informatie geven over herbruikbare alternatieven voor deze plastic producten. En over mogelijkheden voor goed afvalbeheer. Ook krijgen consumenten informatie over het gevolg van dit plastic afval op het milieu.
Meer recyclen
Voor wegwerpplastic waar nog geen alternatieven voor op de markt zijn, zoals ijsverpakkingen, hamburger- en broodjesdozen en groente verpakkingen is het doel om het gebruik te verminderen met 25% voor 2025. Daarnaast moeten lidstaten nationale plannen maken om meervoudig gebruik, hergebruik en recycling te stimuleren. Drinkflessen zullen in 2025 voor 90% moeten worden hergebruikt en moeten ook apart worden ingezameld. De Europese maatregelen zullen dus ook een duw in de rug zijn voor een statiegeldbeleid op alle drankflesjes als middel om deze doelstelling te kunnen behalen.
Producten moeten meebetalen
Een van de elementen van de maatregelen is dat de producenten uit oa. de tabaksindustrie worden belast met de kosten voor de afvalverzameling, verwerking en recycling van de producten die ze produceren. De impact van sigaretten op ons milieu is enorm. Sigarettenfilters hebben een vervuilende werking op (drink)water. Zo kan 1 sigaret tussen de 500 en 1000 liter water vervuilen. Om een beeld te geven, 1000 liter is wat een gemiddeld Nederlands eenpersoonshuishouden verbruikt in een week.
Deze factsheet geeft op een visuele manier informatie over de regels rondom de wegwerpartikelen.